Slimme meter uitlezen met openHAB via MQTT

Bijgedragen door: Ward Wygaerts

In tegensteling tot velen, gebruik ik al jaren openHAB. Ondertussen zitten ze aan v3, wat het
volledige nieuwe interface heeft geintroduceerd. Ook is (bijna) alles nu te configueren via de WebUI.

Sinds december 2021 heb ik ook een digitale meter, dus hiermee wou ik zeker ook wat mee doen. Ik
hou niet van allerlei clouddiensten, en dus probeer ik alles wat mogelijk is lokaal te draaien, zonder
afhankelijk te zijn van andere diensten. Hier in België kan je via mijn.fluvius.be je digitale meter
uitlezen, maar hier loopt de data minimum 1 dag achter en is de kleinste timerange 15minuten.
Samen met de data van mijn zonnepanelen en batterij, wou ik alles dus inzichtelijker maken.

Heel even heb ik overwogen om een andere Pi te gebruiken en één van vele software te gebruiken
die er was. . OpenHAB heeft ook een DSMR binding
(https://www.openhab.org/addons/bindings/dsmr/), maar mijn openHAB draait in Docker en staat
dus niet langs mijn digitale meter. Een optie was dan om een 2 de openHAB instantie op een pi te
draaien, maar dat is een heel gedoe, extra onderhoud enz.

Via wat zoekwerk kwam ik uit op de Slimme Meter WiFi Gateway van Smart Gateways https://smartgateways.nl/ en dit leek me de moeite waard. Voor
dat geld kon ik ook weinig misdoen…

Voorbereidingen:

Installeer alvast de volgende zaken:

• openHAB (v3.x omdat de config van de MQTT binding in vorige versies verschillend is)
• MQTT broker (bv mosquitto, eenvoudig te draaien in Docker:
  https://hub.docker.com/_/eclipse-mosquitto)
• Slimme meter wifi gateway (met of zonder display) gekoppeld aan je slimme meter
  https://smartgateways.nl/product/slimme-meter-wifi-gateway/ Mijn slimme meter is
  gelukkig van het nieuwe type (DSMR 5), zodat ik geen afzonderlijke stroom aan de gateway moest
  geven.
• Configureer de Slimme Meter WiFi Gateway volgens de bijgesloten installatiehandleiding.
• Controleer MQTT
  Kijk via een programma zoals MQTT explorer of je data tot de broker komt:

• Installeer MQTT binding in OpenHAB

Settings –> Bindings

• Maak een MQTT broker thing in OpenHAB

Settings –> Things –> klik op het blauwe plus-icoontje linksonder

Scroll naar de MQTT Binding en vervolgens kies je ‘MQTT Broker’

Geef de broker een naam en vul je MQTT hostname/ip in. Port, username & password zijn optioneel (maar username & password zijn vereist in deze setup)

Klik vervolgens op ‘Create Thing’.

• Maak een MQTT Topic thing in OpenHAB

Settings –> Things –> klik op het blauwe plus-icoontje linksonder

Scroll naar de MQTT Binding en vervolgens kies je ‘Generic MQTT Thing’

Geef hier ook een passende naam aan en kies onder ‘Bridge’ de broker die je in de vorige stap hebt aangemaakt.

Klik vervolgens op ‘Create Thing’.

Zoek de zopas aangemaakt Thing terug op. Vervolgens die je manueel de Channels aan te maken, maar via de ‘Code’ tab gaat dit een stuk sneller en eenvoudiger.

Plak onderstaande code vanaf het deel ‘channels’ in het venster.

UID: mqtt:topic:mosquitto:dsmr

label: DSMR Topic

thingTypeUID: mqtt:topic

configuration: {}

bridgeUID: mqtt:broker:mosquitto

channels:

  – id: delivered_electricity_day

    channelTypeUID: mqtt:number

    label: electricity delivered day

    description: null

    configuration:

      stateTopic: dsmr/reading/electricity_delivered_1

  – id: delivered_electricity_night

    channelTypeUID: mqtt:number

    label: electricity delivered night

    description: null

    configuration:

      stateTopic: dsmr/reading/electricity_delivered_2

  – id: returned_electricity_day

    channelTypeUID: mqtt:number

    label: electricity returned day

    description: null

    configuration:

      stateTopic: dsmr/reading/electricity_returned_1

  – id: returned_electricity_night

    channelTypeUID: mqtt:number

    label: electricity returned night

    description: null

    configuration:

      stateTopic: dsmr/reading/electricity_returned_2

  – id: delivered_gas

    channelTypeUID: mqtt:number

    label: gas delivered

    description: null

    configuration:

      stateTopic: dsmr/consumption/gas/delivered

Wanneer je terugkeert naar de ‘Channels’ tab, zou het er zo moeten uitzien:

Uiteraard kan je ook extra channels aanmaken voor andere MQTT topics die je gateway teruggeeft, maar dit zijn de belangrijkste.

• Maak Items aan in openHAB

De items in OpenHAB worden gekoppeld aan Things waar de uiteindelijk waarden in dit geval zullen zichtbaar zijn.

Op het eenvoudig te houden, maken we gebruik van de handige functie om vanuit de Thing meteen items aan te maken.

Open je Thing van de vorige stap en klik op ‘Add Equipment to Model’. In het volgende scherm klik je onderaan op ‘Select All’

Vervolgens kun je de items nog een andere naam of label geven, maar je kan eignelijk meteen op ‘Add to Model’ klikken onderaan de pagina:

Vanaf dit moment worden de Items gevoed met data van de Slimme meter gateway.

Hier kun je via de items Grafieken weergeven